Η Ημερίδα πραγματοποιήθηκε το Σάββατο, 3ο Μαρτίου 2024, οριοθετώντας έτσι με τον καλύτερο τρόπο την ετήσια συμμετοχή του σχολείου μας στις δραστηριότητες του προγράμματος.
Το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Αγίων Αναργύρων συμμετείχε, ως Σχολείο/Κόμβος 3, στο Πρόγραμμα «Διάχυση STEM» (Diffusion of STEM / DI-STEM), που χρηματοδοτήθηκε από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) και είχε, από τον Νοέμβριο 2021, ως κεντρικό Κόμβο Έρευνας, Καινοτομίας και Διάχυσης της εκπαίδευσης STEM το ΠΜΣ «Εκπαίδευση STEM και Συστήματα Εκπαιδευτικών Ρομποτικών Διατάξεων».
Η επιλογή των Σχολείων/Κόμβων του Προγράμματος έγινε, όπως ρητά διευκρινίστηκε, με στόχο την διερεύνηση χαρακτηριστικών και ειδικών συμπερασμάτων από Σχολεία με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
Οι σκοποί της εκπαίδευσης STEM, σύμφωνα με την έκθεση του National Research Council, Successful K-12 STEM Education: Identifying Effective Approaches in Science, Technology, Engineering, and Mathematics (2011), αλλά και όπως υιοθετήθηκαν από το Πρόγραμμα, περιλαμβάνουν και τον:
«[…] Σκοπός 3: Να αυξηθεί το επίπεδο του γραμματισμού STEM για όλους τους μαθητές, ανεξάρτητα από τις σπουδές και το επάγγελμα που θα ακολουθήσουν. […] Με τον όρο «γραμματισμός στο STEM» εννοούμε τη γνώση και κατανόηση που έχει αποκτήσει κάποιος σε επιστημονικές και μαθηματικές έννοιες, καθώς και στις διαδικασίες που απαιτούνται για την προσωπική λήψη απόφασης, τη συμμετοχή στα κοινά καθώς και τη συμμετοχή σε πολιτιστικά θέματα και την οικονομική ευημερία. Στοχεύοντας στην εκπαίδευση όλων των μαθητών και όχι μόνο αυτών που θα ακολουθήσουν καριέρα σε κάποιο κλάδο του STEM ή στην εκπαίδευση του STEM,στην ουσία είναι σαν να στοχεύουμε στην προετοιμασία των πολιτών για μια κοινωνία στην οποία επικρατεί η επιστήμη και η τεχνολογία. […]»
Με δεδομένο το πόσο τα παραπάνω αντιστοιχούν στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, αιτήματα, αλλά και ιδιότητες του Σχολείου, η ομάδα εκπαιδευτών συμμετείχε, την 30η Μαρτίου 2024, στην ημερίδα (απολογιστική, κατά κάποιον τρόπο) “Καινοτόμες Προσεγγίσεις στην Εκπαίδευση STEM: Προκλήσεις και Προοπτικές” που συνδιοργάνωσαν το Πρόγραμμα “Διάχυση STEM (DISTEM)” (ΕΛΙΔΕΚ) και το ΠΜΣ “Εκπαίδευση STEM και Συστήματα Εκπαιδευτικών Ρομποτικών Διατάξεων”, ειδικότερα στο Στρογγυλό Τραπέζι: Εμπειρίες από την εφαρμογή του Προγράμματος DI-STEM στα Σχολεία/Κόμβους του Προγράμματος, με τις παρουσιάσεις:
– Ήρα Στεφάτου & Σοφία Χρονοπούλου: Υλοποίηση δραστηριοτήτων «Με τον Ήλιο Οδηγό» και «Σπίτι μου Σπιτάκι μου» του προγράμματος DI-STEM στο ΣΔΕ Αγίων Αναργύρων
και
– Αθανάσιος Στράντζαλος: Μια αποτίμηση της ενσωμάτωσης εκπαιδευτικών στοιχείων STEM στην(«άτυπη») εκπαίδευση ενηλίκων με προθέσεις Κριτικής Εκπαίδευσης.
Επιδιώχθηκε να αναδειχθούν δυσκολίες που προέκυψαν κατά την εφαρμογή (π.χ. από τον ακαδημαϊκό χαρακτήρα των διατυπώσεων που περιείχε το υλικό, έως την αναντιστοιχία των φυλλαδίων και της δομής τους προς ό,τι θα ανέμεναν οι ενήλικες εκπαιδευόμενοι του ΣΔΕ), αλλά και ιδιαίτερα θετικά χαρακτηριστικά (που άπτονται, π.χ. της ικανοποίησης του Στόχου 3) και που οδηγούν στην χρήση του υλικού και των μεθόδων και στην παρούσα σχολική χρονιά, αν και το κύριο μέρος του Προγράμματος και της σχετικής υποστήριξης τυπικά έχουν περατωθεί.
Παρουσίαση Ήρας Στεφάτου & Σοφίας Χρονοπούλου:
Με διάθεση αναστοχασμού παρουσιάζεται η ανασκόπηση της εμπειρίας από την υλοποίηση του προγράμματος DI-STEM στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Αγίων Αναργύρων. Παρουσιάζονται οι φάσεις υλοποίησης του προγράμματος, οι εντυπώσεις των εκπαιδευτών και εκπαιδευομένων, οι δυσκολίες που προέκυψαν κατά την εφαρμογή των δραστηριοτήτων και τέλος διερευνάται η παρακαταθήκη που άφησε το πρόγραμμα στο σχολείο. Γίνονται αναφορές στην επιμόρφωση (μεικτό μοντέλο) και την υλοποίηση των δραστηριοτήτων σε τρία τμήματα του Β’ Κύκλου του
σχολείου ως τα πιο εξοικειωμένα με σχετικά θέματα. Η συνεργασία μελών της ερευνητικής ομάδας με τα μέλη της σχολικής κοινότητας λειτούργησε θετικά, αναδεικνύοντας και τη σημασία σύμπραξης διαφορετικών ειδικοτήτων στα πλαίσια της εκπαίδευση STEM. Η ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων τόνωσε την αυτοπεποίθηση των εκπαιδευομένων και τους κατέστησε σαφές πως μπορούν με στοχευμένη και προσαρμοσμένη καθοδήγηση να επιτύχουν νέους στόχους. Γίνεται ακόμη αναφορά στα προβλήματα που εμφανίστηκαν και αποτυπώθηκαν κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του Προγράμματος. Τέλος δίνονται προτάσεις για προσαρμογή του εκπαιδευτικού υλικού και της διαδικασίας λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του προγράμματος σπουδών και των εκπαιδευομένων του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας.
Παρουσίαση Αθανάσιου Στράτζαλου:
Όσα θα επιχειρηθεί να παρουσιαστούν δομούνται πάνω στο πλέγμα που καθορίζει το συγκείμενο το οποίο αδρομερώς περιγράφουν τα παρακάτω:
1. Η εκπαιδευτική διεργασία που υλοποιείται ως Έρευνα Δράση, όλως ιδιαίτερα στο πλαίσιο που ισχύει για τα ΣΔΕ (ενδεικτικά: αυτονομία στην δόμηση του ΠΣ), προϋποθέτει συνειδητές προθέσεις από την μεριά του εκπαιδευτή, υποκείμενες, όμως, στο αποτέλεσμα της
διαμορφωτικής αποτίμησης των εκπαιδευόμενων.
2. Όπως είναι προφανές – ακόμα και από τις ιστορικές σχετικές ενδείξεις, της όχι και τόσο μεγάλης επιτυχίας του προγράμματος του Freire σε αστικά περιβάλλοντα – το κοινό στο οποίο απευθύνεται ο εκπαιδευτής ενός αστικού ΣΔΕ δεν αποτελεί «κοινότητα ιδίων
χαρακτηριστικών κι αιτημάτων» (όσο και αν η τρέχουσα βιβλιογραφία για την «Εκπαίδευση Ενηλίκων», εν πολλοίς περιοριζόμενη σε επαγγελματική (επαν-) εκπαίδευση επιμένει γι’ αυτό…). Αυτό εγείρει αίτημα «διαμόρφωσης μαθησιακού πλαισίου» μέσα στο οποίο θα
μπορούν να ενταχθούν χωρίς βία όλοι/-ες οι εκπαιδευόμενοι/-ες.
3. Η Κριτική Μαθηματική Εκπαίδευση εν γένει νοείται ως μαθηματική/αριθμητική επεξεργασία συγκεκριμένων δεδομένων προς αποκάλυψη της κοινωνικής διάστασης της σχετικής πληροφορίας, της εγγενούς έλλειψης ορθολογισμού και δικαιοσύνης, αλλά και της
παρώθησης για την ενεργοποίηση σχετικής κινητοποίησης για τον μετασχηματισμό του αναφερόμενου πλαισίου. Ελλείψει των κοινών χαρακτηριστικών (πρβλ. 2-), επιλέξαμε να αναφερθούμε – εισαγωγικά – σε ό,τι μπορούν να αναγνωρίσουν ως τρέχουσα
καθημερινότητά τους οι εκπαιδευόμενοι/-ες, με την πρόθεση της διαμόρφωσης ενός «σοκ» ως προς το τι είναι και τι δεν είναι αποδεκτό κατόπιν επεξεργασιών.
4. Οι εκπαιδευόμενοι/-ες εισήχθησαν σε βασικές αρχές Περιγραφικής Στατιστικής, με εκμετάλλευση και της «εκλογικής χρονιάς» 2023. Με ενδεικτικά παραδείγματα επιδείχθηκε η «αδυναμία αντικειμενικής καταγραφής» μέσω εκλογικών συστημάτων και συζητήθηκε η
έννοια «ιδανική κοινωνική εκπροσώπηση», μέχρι ενός σημείου.
5. Κατόπιν, με αφορμή το επιστημονικό υλικό που μας χορηγήθηκε από το Πρόγραμμα Di-STEM, υποβάλλαμε σε κριτική αποτίμηση και την – επιστημονικής χροιάς – μετεωρολογία, όπως βιώνεται μέσα από την καθημερινή επαφή με σχετικά δελτία ενημέρωσης, αλλά και αναφορές
για την Κλιματική Κρίση.
6. Το πλαίσιο STEM εδώ βιώθηκε από την καθημερινή καταγραφή των δεδομένων του μετρητή – που ανέλαβαν οι εκπαιδευόμενοι/-ες – και τον συγκριτικό έλεγχο με άλλες καταγραφές που βρίσκουμε στο δίκτυο του meteo.gr. Το Κριτικό Μαθηματικό πλαίσιο υλοποιείται μέσω της
εισαγωγής των δεδομένων που επιλέξαμε (θερμοκρασίες ατμόσφαιρας, ως πιο αντικειμενικές, αφού ακούσαμε για «ειδικές συνθήκες» στο λεκανοπέδιο που απέτρεψαν βροχές και χιόνια…) και της επιχείρησης αποτίμησης των προκυπτόντων γραφημάτων και ως προς την διαχρονική τους σχετική όψη!
7. Παιδαγωγικά/εκπαιδευτικά, αυτά συνεπιφέρουν γνωσιακές διεργασίες, όπως a) η επίγνωση των ξενόγλωσσων ενδείξεων του μετρητή και η δημιουργία λεξικού (και με τους παραδοσιακούς όρους: «λεβάντες» κ.λπ.), που καθίσταται απολύτως λειτουργικό άμεσα!
b) η αναγνώριση «θέσης» στο γράφημα και η εισαγωγή σε ορολογίες συντεταγμένων και γραφημάτων.
8. Σε μια επαναβεβαίωση της «ολιστικότητας» που εν τέλει απαιτεί η Κριτική διάσταση της Εκπαίδευσης, όλα τα παραπάνω διανθίζονται με την αναζήτηση και κριτική ανάγνωση σχετικών άρθρων από τον τύπο και περιοδικά εκλαΐκευσης της Επιστήμης.
9. Ό,τι παραθέσουμε θα επιδιώξουμε να υπόκειται στον έλεγχο αξιοπιστίας του μέσω της «Δι-υποκειμενικής Ιχνηλασιμότητας», αφού διατηρούμε αμφιβολίες για την «επαναληψιμότητα» τέτοιου τύπου ποιοτικών διεργασιών/αποτιμήσεων και τα καταγράφουμε ως πλήρως τοπικά και χρονικά καθορισμένα. Φρονούμε ότι αυτό ισχύει – ως ημερολογιακή, λίγο-πολύ, καταγραφή – για κάθε εκπαιδευτική διεργασία του εκπαιδευτικού της πράξης.
